با سخت شدن وضعیت اقتصادی و مشکلات مالی، کنترل بیشتر روی وضعیت اقتصادی و مدیریت منابع و مخارج منزل بسیار ضروری است. در این نوشته به تکنیک‌هایی که می‌تواند در کنترل درآمدها و هزینه‌های شما موثر باشند می‌پردازیم.
پیش از شروع توجه به نکات زیر توجه کنید:
- شرایط افراد مختلف با یکدیگر فرق می‌کند. بنابراین همه‌ی راه حل‌ها ممکن است برای شما در دسترس نباشد. این موضوع نباید باعث شود تا موارد قابل اجرا را نادیده بگیرید.
- مدیریت مالی منابع و مخارج ممکن است وضعیت را به حالت ایده‌آل برساند یا ممکن است از سختی‌ها بکاهد. هر مقدار اثربخشی که در دسترس باشد، ارزش آن را دارد.
- انجام برخی از راه حل‌ها می‌تواند سختی‌هایی به همراه داشته باشد ولی اثر آن باعث می‌شود تا سختی‌های بیشتری از بین بروند. گاهی ناچار هستیم بین بد و بدتر انتخاب کنیم.
- تفریح را فراموش نکنید. کار دائم و فشار زیاد روانی شما را خسته و افسرده می‌کند و قدرت تصمیم‌گیری و اراده‌ی شما را از بین می‌برد. مثبت‌اندیش باشید و با تعیین زمانی برای تفریح، انرژی بیشتری برای دستیابی به اهداف مهم‌تر خود ذخیره کنید.
بخش اول: مدیریت منابع
۱- درآمد ثابت یا متغیر
درآمدهای شما ممکن است ثابت یا متغیر باشد. اگر کارمند و کارگر هستید و درآمد مشخصی دارید و این درآمد با نیازهای ضروری شما اختلاف زیادی دارد، شاید بهتر باشد تا ریسک انجام فعالیت‌های دیگر که درآمد متغیر دارند را بپذیرید. برای افزایش درآمد باید به کارهایی بپردازید که درآمد آن وابسته به مدت زمان کار شما نیست. یک کارمند در طول روز ۸ ساعت کار می‌کند و به ازای هر ساعت کار مبلغی دریافت می‌کند. برای دو برابر کردن درآمد امکان ۱۶ ساعت کار در روز وجود ندارد.
۲- مهارت جدید یاد بگیرید
بررسی کنید که بازار کار به چه مهارت‌هایی نیاز بیشتری دارد. زمان صرف کنید و این مهارت‌ها را یاد بگیرید. هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست و هر زمان که بخواهید می‌توانید به فردی جدید با دانش و مهارتی متفاوت تبدیل شوید که درآمد به مراتب بیشتری نسبت به قبل دارد. از دیگران مشورت بگیرید و مطالعه کنید تا بتوانید مسیر صحیح را انتخاب کنید.
۳- سرمایه‌گذاری را یاد بگیرید
هر مقدار که درآمد داشته باشید، بخشی از آن را باید برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری صرف کنید. پس‌انداز و سرمایه‌گذاری به آموزش و کسب مهارت نیازمند است ولی اثرات قابل توجهی در وضعیت مالی شما به دنبال دارد. با مطالعه‌ی مقاله‌ی جامع و کاملی که در مورد سرمایه‌گذاری آماده کرده‌ایم، دنیای جدیدی به روی شما باز خواهد شد.
۴- منابع درآمد مختلف داشته باشید
تلاش کنید تا از محل‌های مختلف درآمد کسب کنید. هر فعالیت جانبی که می‌تواند درآمدی برایتان به دنبال داشته باشد را امتحان کنید. گاهی این درآمدهای جانبی آنقدر پراهمیت می‌شوند که تصمیم می‌گیرید شغل قدیمی را رها کنید. هر زمان که یک محل درآمد بازدهی مورد انتظار را نداشت، ناامید نشوید و باز هم به دنبال روش‌های جدید بگردید.
بخش دوم: مدیریت هزینه‌ها
۱- هزینه‌های ضروری و قابل جایگزینی و قابل حذف
بخشی از هزینه‌های شما ضروری هستند و بخشی قابل جایگزینی هستند و بخشی می‌توانند حذف شوند. با یادداشت کردن تمام هزینه‌هایی که انجام می‌دهید و طبقه‌بندی آن‌ها در این سه گروه، سعی کنید آن‌ها را مدیریت کنید. برای مثال هزینه‌ی اجاره‌ی منزل ضروری است. شاید بتوانید با جابجایی یا چانه‌زنی مقدار آن را کمتر کنید ولی این یک هزینه‌ی ضروری و غیرقابل حذف است.
بسیاری از هزینه‌های دیگر را می‌توانید جایگزین کنید. مثلا سویا می‌تواند به طور کامل یا محدود جایگزین گوشت شود. نان می‌تواند جایگزینی برای برنج باشد و رفت و آمد با وسایل نقلیه‌ی عمومی می‌تواند جایگزین تاکسی شود.
سعی کنید برای تمام هزینه‌های خود جایگزین‌هایی ارزان‌تر شناسایی کنید. اگر جایگزین مناسبی برای یک هزینه پیدا نمی‌کنید و این هزینه ضروری نیست، آن را حذف کنید.
۲- مدیریت خریدها
خرید با قیمت مناسب نیازمند کسب مهارت است. با روش‌های زیر می‌توانید خریدهای خود را به قیمتی به مراتب ارزان‌تر انجام دهید و هزینه‌های خود را کاهش دهید:
- خریدهای با کیفیت انجام بدهید. مقداری هزینه‌ی بیشتر در هنگام خرید لوازم و ابزار، می‌تواند در مدت طولانی هزینه‌های سنگین تعویض و تعمیر آن‌ها را از دوش شما بردارد.
- اگر خرید یک وسیله با قیمت کمتر، در عملکرد و عمر آن تفاوت قابل توجهی ایجاد نمی‌کند، گزینه‌ی ارزان‌تر را انتخاب کنید. مثلا شاید یک پنکه‌ی دیجیتال و زیبا قیمتی دوبرابر یک پنکه‌ی ساده داشته باشد ولی یک مزیت واقعی برای شما ندارد.
- خریدهای ضروری را زمانی انجام دهید که قیمت مناسب در دسترس شماست و نه زمانی که ناچار به خرید هستید. مثلا برنج در فصولی از سال ارزان‌تر است. سعی کنید تمام برنج یک سال خود را در این زمان خریداری کنید.
- خرید در حجم بیشتر معمولا با قیمت کمتری امکان‌پذیر است. به جای خرید تخم‌مرغ در بسته‌های ۶ عددی، شانه‌های ۲۰ یا ۳۰ عددی خریداری کنید تا هزینه‌ی هر عدد برای شما کاهش پیدا کند.
- خریدهای خود را طوری انجام دهید که کمترین ضایعات و دورریز را داشته باشد. مدت زمان قابل استفاده بودن هر کالا را بدانید و مقداری از آن خرید کنید که تا انتها مصرف شود و چیزی برای بیرون ریختن باقی نماند. همچنین غذا را به مقداری درست کنید که به نسبت نفرات و وعده‌های مصرفی به طور دقیق به پایان برسد.
- برای خرید از فروشگاه‌های مختلف و روش‌های حضوری و اینترنتی استفاده کنید. هر فروشگاه ممکن است بخشی از نیازهای شما را به قیمتی مناسب‌تر در اختیارتان قرار دهد. برای مثال ممکن است یک فروشگاه زنجیره‌ای که متعلق به یک تولیدکننده‌ی مواد خوراکی است، محصولات خود را با قیمتی ارزان‌تر از سایر فروشگاه‌ها عرضه کند.
- اگر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا اینترنتی خرید می‌کنید، لازم است تا احساسات خود را کنترل کنید. این فروشگاه‌ها از تکنیک‌های بی‌شماری استفاده می‌کنند تا کالایی را به شما بفروشند که قصد خرید آن را ندارید. قبل از برداشتن هر کالا، فکر کنید که آیا واقعا به این کالا نیاز دارید و آیا قیمت این کالا مناسب است ؟
- هنگامی که گرسنه هستید به خرید نروید. تصمیمات شما در این زمان کاملا تحت تاثیر گرسنگی خواهند بود و خریدهایی انجام می‌دهید که با اراده‌ی شما نبوده‌اند.
۳- تولید خانگی داشته باشید
بسیاری از نیازهای خوراکی و غیرخوراکی می‌توانند در منزل با قیمتی به مراتب کمتر تولید شوند. برای مثال اگر خودتان مربا، خیارشور، کیک و شیرینی، فست فود و بسیاری موارد دیگر را در منزل درست کنید، گاهی تا ۵۰ درصد و بیشتر در هزینه‌ی خرید این کالاها صرفه‌جویی خواهید کرد.
اگر بتوانید دوخت لباس، تعمیرات لوازم منزل و هرگونه خدمات فنی دیگر را خودتان انجام بدهید نیز به مقدار چشم‌گیری در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی خواهد شد.
امروز اینترنت و شبکه‌های مجازی تقریبا در دسترس همه است. با کمی وقت گذاشتن می‌توانید کارهایی را یاد بگیرید و انجام بدهید که انجام آن توسط دیگران برایتان هزینه‌های گزافی به دنبال دارد.
۴- سبک زندگی خود را تغییر دهید
اگر در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارید و تحت تاثیر آن سبک زندگی خود را تنظیم کرده‌اید، وقت آن است که متوقف شوید. آنچه در این شبکه‌ها مشاهده می‌کنید و آنچه در ظاهر زندگی دیگران می‌بینید یک نمایش سخیف برای مخفی کردن واقعیت‌هاست. سبک زندگی شما باید بر اساس درآمد شما و نیازهای واقعی شما تنظیم شود. باید به این ذهنیت برسید که اولویت‌های شما برای زندگی باید بر اساس منافع و نیازهای خودتان و خانواده‌تان باشد و نه آنچه از خارج بر شما تحمیل می‌شود.
۵- از لوازم خود به درستی استفاده کنید
بسیاری از لوازم منزل به سرویس و نگهداری دوره‌ای نیاز دارند و برای استفاده از آن‌ها باید اصولی را رعایت کنید. مثلا یخچال و ماشین لباسشویی و کولر باید در دوره‌های زمانی مشخص سرویس شوند تا عمر آن‌ها کاهش پیدا نکند. برای لوازم برقی حساس مثل یخچال محافظ برق تهیه کنید. پس از استفاده‌ی طولانی به لوازم استراحت دهید تا استهلاک آن‌ها کاهش پیدا کند.
۶- رژیم غذایی خود را متنوع کنید
گروه‌های مختلف غذایی مثل لبنیات، حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها را به رژیم خود اضافه کنید. لزومی ندارد در تمام وعده‌های غذایی از برنج استفاده کنید. استفاده از ترکیبات غذایی جدید که قبلا تجربه نداشته‌اید سه مزیت به همراه دارد:
- اثر قابل توجهی روی سلامتی شما و خانواده‌ی شما دارد.
- تنوع غذایی باعث بهبود روحیه و سلامت ذهنی شما می‌شود.
- گزینه‌های ارزان‌تری برای تغذیه در دسترس شما قرار می‌گیرد.
۷- اجناس دست دوم خریداری کنید
با مراجعه به سایت‌های اینترنتی و محل‌های فروش کالاهای دست دوم می‌توانید کالاهای مورد نیاز خود را به قیمتی بسیار ارزان‌تر تهیه کنید. البته خرید هر نوع کالا به شکل دست دوم توصیه نمی‌شود ولی بسیاری از کالاها عمر طولانی دارند و خرید آن‌ها در شرایطی که عملکردشان با کالای نو برایتان تفاوتی ندارد بسیار به صرفه است. این کالاها می‌تواند شامل لوازم منزل، ابزار و وسایل و حتی گاهی پوشاک باشد.
۸- وام و قرض بگیرید
در شرایط تورمی که میزان کاهش ارزش پول شدید است، با قرض گرفتن و هزینه‌ی آن برای تامین لوازم ضروری یا برای سرمایه‌گذاری، در هنگام برگشت پول هزینه‌های شما به مراتب کمتر می‌شود. پیش از گرفتن وام باید با محاسبات آن آشنا باشید تا مقدار دقیق کارمزد و توانایی خود در بازپرداخت اقساط را برآورد کنید. این ابزار آنلاین در این زمینه به شما کمک می‌کند. ممکن است دریافت وام برای شما امکان‌پذیر نباشد یا با دردسرها و مشکلات زیادی همراه باشد. در این صورت می‌بایست به گزینه‌های دیگر بیندیشید.
۹- سالم زندگی کنید
هر فعالیتی که می‌تواند سلامتی شما را کاهش دهد کنار بگذارید. نشستن طولانی، مصرف دخانیات، مصرف شکر و روغن و نمک زیاد و هر فعالیت آسیب‌رسان دیگر. از دست دادن سلامتی نه تنها هزینه‌های درمانی زیاد برای شما ایجاد می‌کند، بلکه توانایی شما در کسب درآمد را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر سلامت بمانید می‌توانید اعضای خانواده‌تان را حمایت کنید و اگر مشکلی به سراغ شما بیاید به حمایت دیگران نیاز پیدا می‌کنید.
ادامه دارد...
