حق العمل کاری نوعی از وکالت برای معامله است با این تفاوت که وکیل معامله را از طرف موکل و به نام خود انجام می‌دهد. حق‌العمل‌کار در مقابل خدماتی که انجام می‌دهد، اجرت دریافت می‌کند. در بسیاری از موارد، طرف معامله حتی نام طرف واقعی را نمی‌داند و معامله را کاملا با حق‌العمل‌کار به انجام می‌رساند.
تفاوت حق العمل‌کاری و دلالی
حق‌العمل‌کار و دلال هر دو واسطه انجام معلاملات هستند ولی بین عمل دلالی و حق‌العمل‌کاری تفاوت زیادی وجود دارد. دلال جز معرفی طرفین معامله به یکدیگر وظیفه‌ای ندارد و جز با اجازه‌ی مخصوص نمی‌تواند نمایندگی یکی از طرفین را بر عهده بگیرد یا اینکه خود طرف معامله باشد. همچنین دلال هیچگونه تعهدی نسب به اجرای معامله ندارد. و همچنین حسن انجام تعهدات طرفین. با انجام معامله عمل دلال پایان میابد در صورتی که حق‌العمل‌کار طرف معامله بوده و مسئول انجام تعهداتی می‌باشد که بنام خود تقبل کرده‌است.
تعهدات آمر و حق العمل کار
در مقابل آمر نیز مسئول است که حاصل معامله را به او واگذار کند. حق‌العل کار دو تعهد مستقیم دارد یکی نسبت به طرف مقابل معامله و دیگر مقابل آمر که باید انجام معامله را به اطلاع او برساند و حاصل معامله را در اختیار او بگذارد. حق‌العمل‌کار فوایدی نیز دارد از جمله اینکه تاجر خارجی که به وضع محل در کشورهای دیگر آشنایی ندارد می‌تواند به این ترتیب معاملات خود را بوسیله تاجری که در محل مستقر است و بصیرت کافی دارد انجام دهد.
وظایف حق العمل کار
- انجام دستورهای آمر
- انجام معامله بنام خود
- دینفع نبودن درمعامله
- اطلاع به آمر
- وکالت وامانت
- بیمه اجناس
- منافع معامله
- معاملات اعتباری
دستورهای آمر
دستورهای آمر بر دو نوع است یکی دستورهای آمرانه و اجباری و دیگری دستورهای اختیاری حق‌العمل‌کار باید آمر را از جریان اقدامات خود آگاه کند زیرا قیمت اجناس همیشه ثابت نیست و ممکن است ترقی یا تنزیل نماید و در مواردی که قیمت جنس ترقی نماید اگر حق‌العمل‌کار فوری معامله را اطلاع نداده باشد وسوسه خواهد شد که معامله را برای خود نگاه دارد در صورتیکه اگر انجام معامله را فوری اطلاع دهد دیگر نمی‌تواند معامله را برای خود نگاه دارد. حق‌العمل‌کار نمی‌تواند به صورت شخصی طرف معامله قرارگیرد. حق‌العمل‌کار موظف به بیمه نمودن اجناس معامله نیست مگر اینکه آمر دستور داده باشد. در مواردی که کالای فاسد شدنی باشد حق‌العمل‌کار نباید منتطر دستور صریح آمر بشود زیرا در اینصورت کالا از بین می‌رود و خسارت غیرقابل جبرانی به آمر وارد می‌شود.
