یکی از عوارض برخی از بیماری‌های ریوی مثل برونشیت، آسم و برخی دیگر از بیماری‌های عفونی و غیرعفونی ریه، تجمع ترشحات داخل ریه است. اکسپکتورانت راه حلی است که این ترشحات را رقیق می‌کند و خروج آن‌ها به وسیله‌ی سرفه را آسان‌تر می‌کند.
اکسپکتورانت به تنهایی یک درمان برای بیماری به حساب نمی‌آید و فقط باعث می‌شود تا سرفه‌های مکرر برای خروج ترشحات ریه کمتر شود و به پاکسازی ریه کمک می‌کند.
توجه: با توجه به اینکه سرفه و درگیری ریه می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، برای شناسایی و درمان بیماری حتما از نظر متخصص استفاده نمایید و از مصرف ناآگاهانه و خودسرانه داروها خودداری نمایید. به طور ویژه اگر بیماری خاصی دارید یا داروهای دیگری نیز مصرف می‌کنید یا در دوران خاصی مثل بارداری به سر می‌برید، احتیاط بیشتری به خرج دهید.
مزایا و معایب اکسپکتورانت
خروج آسان‌تر ترشحات ریه علاوه بر کاهش عوارض سرفه‌های بیماری، می‌تواند به صورت غیرمستقیم، کاهش حجم بار آلودگی ریه را نیز به دنبال داشته باشد و در درمان بیماری نیز اثر مثبت برجای بگذارد. با این حال نباید فراموش کرد که درمان بیماری به مراقبت‌ها و داروهای دیگری نیازمند است و با اکسپکتورانت به تنهایی مشکل بیماری برطرف نخواهد شد.
در بسیاری از موارد پزشکان علاوه بر داروهایی که به درمان بیماری کمک می‌کنند از اکسپکتورانت یا داروهای مشابه برای پاکسازی سریع‌تر و آسان‌تر ریه استفاده می‌کنند.
اکسپکتورانت هم مانند سایر داروها می‌تواند عوارض مصرف به دنبال داشته باشد این عوارض ممکن است شامل بی‌اشتهایی، سرگیجه، سردرد، تهوع، کاهش فشار خون و ... باشد. همچنین استفاده‌ی آن همراه برخی از داروها مجاز نیست.
استفاده از مایعات همراه اکسپکتورانت
رقیق شدن ترشحات ریه علاوه بر اکسپکتورانت به مایعات نیز وابسته است. هنگامی که ترشحات ریه غلیظ می‌شوند، مصرف مایعات را می‌بایست افزایش بدهید و از محیط‌های خشک دوری کنید. استفاده از بخور به صورت منظم برای رقیق کردن اخلاط ریه نیز موثر است.
برخی اکسپکتورانت‌های طبیعی
بعضی از گیاهان و میوه‌ها و خوراکی‌های طبیعی اثراتی مشابه اکسپکتورانت شیمیایی دارا هستند و استفاده از آن‌ها در هنگام نیاز به رقیق کردن ترشحات ریه مفید هستند. گیاهان دارویی هم ممکن است برای برخی افراد عوارض و حساسیت‌هایی به دنبال داشته باشند. اگر با استفاده‌ی این گیاهان با مشکلی مواجه شدید، از ادامه‌ی مصرف آن خودداری کنید و از مشورت پزشک استفاده نمایید.
- پیاز
آب پیاز یا پیاز کامل به عنوان یک اکسپکتورانت موثر عمل می‌کند. علاوه بر این می‌تواند در کاهش بار میکروبی بدن نیز موثر باشد. استفاده از آن در هنگام سرماخوردگی اثر قابل لمسی در کاهش عوارض بیماری به دنبال دارد. - سیر
سیر هم مانند پیاز می‌تواند به عنوان یک اکسپکتورانت طبیعی مورد استفاده قرار بگیرد. دقت کنید که برای افزایش اثربخشی، بهتر است از سیر و پیاز تازه و خام استفاده نمایید. - عسل
استفاده از عسل طبیعی حل شده در آب ولرم و استفاده‌ی آن در طول روز اثر قابل توجهی در بهبود وضعیت راه‌های تنفسی فوقانی به دنبال دارد. دقت کنید که کودکان در سنین پایین نباید از عسل استفاده کنند. - برگ پیچک( عشقه )
اگر به برگ طبیعی پیچک دسترسی ندارید، شربت سرفه‌ی گیاهی پیچک در داروخانه‌ها قابل خریداری است. - زنجبیل
مقدار کمی زنجبیل را به صورت پودر در بیاورید و چند دقیقه در آب داغ قرار دهید تا عصاره‌ی آن را بیرون بیاورید. این مایع را در طول روز استفاده کنید. - دارچین
- رازیانه
- آلوئه‌ورا
- نعناع
اینکه اکسپکتورانت های طبیعی هم در مقاله معرفی شده بود جالب بود