ابتدا لازم است بدانیم که در بیشتر موارد هنگامی که از تنهایی صحبت می‌کنیم منظور ما حس تنهایی است و نه لزوما تنهایی. ممکن است فردی در میان دوستان و آشنایان و خانواده واقعا تنها نباشد ولی حس تنهایی را داشته باشد.
حس تنهایی می‌تواند باعث شود تا مشکلات کوچک و بزرگ دیگری برای فرد ایجاد شود. بنابراین لازم است تا با این حس آشنا شویم و با استفاده از برخی راهکارها تلاش کنیم تا آن را از بین ببریم.
باورهای نادرست در مورد تنهایی
۱- تنهایی با حس تنهایی متفاوت است
همان طور که گفتیم، حس تنهایی با تنهایی متفاوت است. تنهایی گاهی ممکن است آن چیزی باشد که به شما آرامش می‌دهد. پس از مدتی کار سخت یا گاهی در میان فعالیت‌های روزمره، ممکن است تنهایی آن چیزی باشد که به شما آرامش می‌دهد.
در طرف دیگر ممکن است شما در میان جمع باشید و اطرافیان زیادی دور و بر شما باشند ولی حس کنید که شما را درک نمی‌کنند و حس کنید که تنها هستید.
۲- حس تنهایی نسبت به گذشته بیشتر شده است
تحقیقات نشان داده است که درصد افرادی که حس می‌کنند تنها هستند نسبت به گذشته تغییر چندانی نداشته است. البته به دلیل افزایش جمعیت، طبیعی است که تعداد افراد تنها افزایش پیدا کند.
۳- تنهایی بد است
درست است که حس تنهایی مخصوصا به صورت مزمن و حس تنهایی در افراد مسن، می‌تواند به سلامت این افراد آسیب بزند. ولی این حس می‌تواند محرکی باشد تا فرد برای ایجاد ارتباط با دیگران تلاش بیشتری کند. به عبارت دیگر در بین تهدیدها همیشه فرصت‌هایی هست که اگر به دنبال آن باشیم حتی ممکن است باعث موفقیت بیشتر ما باشد. حس تنهایی برای افرادی که به زودی خود را می‌بازند و دست از تلاش برمی‌دارند می‌تواند خطرناک باشد.
۴- تنهایی به سلامت آسیب می‌رساند
اینکه حس تنهایی باعث کاهش سلامتی می‌شود صحیح است ولی تمام موضوع نیست. افرادی که سلامتی جسمی یا ذهنی ندارند، ممکن است خود را منزوی کنند و در یک سیکل معیوب بیفتند یا این طور به نظر برسد که چون تنها هستند سلامت آن‌ها آسیب دیده است.
راه حل این است که ناامید نشویم و به دنبال راه حل‌هایی باشیم تا سلامتی را به دست آوریم و حس تنهایی را کنار بگذاریم.
۵- حس تنهایی مختص سالمندان است
هرچند سالمندان بیشتر از سایر گروه‌های اجتماعی حس تنهایی را تجربه می‌کنند ولی جوانان هم می‌توانند گرفتار این مشکل شوند. همچنین بخش قابل توجهی از سالمندان احساس تنهایی نمی‌کنند. با دانستن این موضوع، توانایی ما برای مقابله با حس تنهایی افزایش خواهد یافت.
راهکارهای مقابله با حس تنهایی
پیش از آنکه بخواهیم حس تنهایی را درمان کنیم، لازم است تا چند نکته را بدانیم:
- حس تنهایی در حالت مزمن ممکن است نیاز به درمان دارویی و مشاوره پزشک روانشناس داشته باشد. اگر در زمره این گروه افراد هستید، بهتر است همین الان تصمیم جدی بگیرید و به یک پزشک روانشناس مراجعه کنید تا پیش از ایجاد آسیب‌های جدی‌تر، در کمترین زمان سلامتی خود را به دست آورید.
- حس تنهایی ممکن است ریشه‌های وراثتی داشته باشد. اگر این موضوع در اعضای خانواده شما فراگیر باشد، ممکن است شما هم به دلایل غیرواقعی و تنها وراثتی با این مشکل روبرو شده باشید. سعی کنید این علت را شناسایی کنید و با آن مقابله نمایید.
- علاوه بر وراثت، محیط اطراف اثر زیادی روی افکار و زندگی شما می‌گذارد. اگر با افراد سرزنده معاشرت کنید، شما هم سرزنده می‌شوید. اگر اطراف خود را با افراد افسرده و دل‌مرده پر کنید، شما هم تحت تاثیر قرار خواهید گرفت.
برای مقابله و درمان حس تنهایی از راهکارهای زیر استفاده کنید:
۱- اگر مجرد هستید و می‌توانید ازدواج کنید
ازدواج کردن راه حلی مفید برای بهبود زندگی است. پیش از ازدواج، چشم‌های خود را کاملا باز کنید تا شریکی مناسب برای خود انتخاب کنید. معیارهایی که در جامعه متداول هستند، لزوما ممکن است ازدواجی موفق را برای شما به همراه نیاورند. در مورد معیارهایی که می‌توانند برای شما موفقیت به همراه بیاورند تحقیق و فکر کنید.
اگر شرایط ازدواج برای شما فراهم نیست، ناامید نشوید. راه‌های دیگری هم هست که اگر بخواهید می‌توانند شما را به آرامش و حس خوب برسانند.
۲- ورزش و پیاده‌روی کنید
ورزش کردن مخصوصا به صورت گروهی، علاوه بر اینکه سلامتی جسمی و ذهنی شما را افزایش می‌دهد، می‌تواند شما را با دوستان جدیدی که سالم‌تر از متوسط جامعه هستند آشنا کند. این دوستان حتی ممکن است شما را به سطح جدیدی از سلامتی برسانند.
۳- با دیگران ارتباط برقرار کنید
برای ایجاد ارتباط با دیگران، ابتدا علاقمندی‌های خود را بشناسید. اگر به نقاشی علاقمند هستید، به آشپزی، به کتابخوانی، به تکنولوژی، به فیلم یا به هر موضوع دیگری که علاقمند هستید، سعی کنید افراد دیگر که مثل خودتان هستند یا بیابید.
ارتباط حضوری و نزدیک هیچ وقت نمی‌تواند با ارتباط مجازی و اینترنتی جایگزین شود ولی فضای مجازی می‌تواند محل خوبی برای پیدا کردن افراد مناسب و پیدا کردن راه‌های ارتباط نزدیک با این افراد باشد.
اگر در نزدیک شما انجمن‌ها یا فرهنگسراها یا پارک‌هایی هستند که افراد زیادی در آن حضور دارند، درنگ نکنید. همین الان اقدام کنید. باز کردن گفتگو در مورد یک موضوع مورد علاقه دوطرف بسیار کار آسانی است.
۴- دوستان مجازی را به دوستان واقعی تبدیل کنید
اگر در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنید، این یک فرصت خوب است. سعی کنید با دوستان مجازی خود، از نزدیک آشنا شوید. با هم جلسات حضوری تشکیل دهید، برنامه‌های تفریحی برای خود تنظیم کنید، هر چه بتوانید از فضای مجازی فاصله بگیرید و در فضای واقعی با دیگران ارتباط برقرار کنید، موفقیت بیشتری به دست خواهید آورد.
۵- به دیگران کمک کنید
کمک کردن به دیگران در رفع نیازهایشان، می‌تواند به شما حس ارزشمند بودن بدهد. اگر به دیگران کمک کنید، علاوه بر اینکه حس رضایت درونی به دست می‌آورید، باعث می‌شود تا دیگران هم به شما علاقمند شوند و سعی کنند محبت‌های شما را جبران کنند. از فرصت‌هایی که برای کمک به دیگران برایتان پیش می‌آید به سادگی عبور نکنید. حتی به دنبال این باشید که چه طور می‌توانید فرصت‌های جدیدی برای خود ایجاد کنید.
۶- مانند یک مشاور با خودتان صحبت کنید و راه حل بدهید
اگر با خودتان صادقانه صحبت کنید، ممکن است بتوانید راه حل‌هایی بسیار خوب برای خودتان ارائه کنید چون خودتان را به خوبی می‌شناسید. اگر کمی فکر کنید و مشاوره خوبی به خود بدهید، موفقیت‌های قابل توجهی نصیب شما خواهد شد.
۷- به دنبال تجربه‌ها و کارهای جدید باشید
یکی از دلایلی که می‌تواند حس تنهایی را در شما افزایش دهد، تکراری بودن فعالیت‌ها و زندگی شماست. سعی کنید هر چه می‌توانید عادت‌های بی‌دلیل را کنار بگذارید. دلیلی ندارد همیشه از یک مسیر به محل کار خود بروید یا برگردید. از مسیری بروید و از مسیر دیگری برگردید. بخشی از راه را پیاده‌روی کنید. به استادیوم ورزشی بروید و مسابقه مورد علاقه خود را از نزدیک تماشا کنید.
به جای تماشای تلویزیون، به پارک بروید. به جای خواب و بیداری در زمان مشخص، در بین روز استراحت کنید و شب پیش از خواب مقداری کتاب بخوانید. به جای مطالعه اخبار در اینترنت، اخبار را در رادیو دنبال کنید. پادکست‌های آموزشی و تفریحی را دانلود کنید و گوش دهید. خلاقیت شما انتهایی ندارد، از آن استفاده کنید.
۸- از گفتگو کردن با دیگران فراری نباشید
آیا صحبت کردن با دیگران در محیط‌های عمومی مثل وسایل نقلیه عمومی، ناخوشایند است؟ خیر این طور نیست. به راحتی می‌توانید در مورد مسائل روزمره و اتفاقاتی که در این مسیر رخ می‌دهد با دیگران صحبت کنید. دیگران هم ممکن است برای شروع گفتگو با مشکل مواجه باشند ولی اغلب افراد دوست دارند تا با شما صحبت کنند. شما شروع کننده باشید.
۹- از افرادی که روحیه شما را تخریب می‌کنند دوری کنید
برخی افراد نه تنها نمی‌توانند حس تنهایی شما را کاهش دهند، بلکه باعث می‌شوند روحیه شما خراب شود. این گونه افراد مشکلات را غیرقابل حل می‌دانند و به جای اینکه دنبال راه حل باشند، خود را رنج می‌دهند و رنج خود را به دیگران نیز سرایت می‌دهند. سعی کنید به این افراد کمک کنید تا رفتارهای خود را اصلاح کنند. اگر موفق نشدید، از آن‌ها فاصله بگیرید. مهم‌تر از همه، سعی کنید که از این گونه افراد نباشید.
۱۰- از مراجعه به روانپزشک نترسید
روانپزشکان با توجه به تحصیلات و تجربیاتی که دارند، خیلی زود می‌توانند با شما ارتباط خوبی برقرار کنند. اگر یک بار به آن‌ها مراجعه کنید، بدون شک علاقمند خواهید شد که باز هم این کار را انجام دهید. مشکلات ذهنی هم مثل مشکلات جسمی فراگیر هستند. روانپزشکان با چند پرسش و آزمون مشکل شما را شناسایی می‌کنند و راه حل‌های آزمون شده را برایتان تجویز می‌کنند.
وقتی به روانپزشک مراجعه کنید خواهید دید که افراد متعدد دیگری که ظاهرا هیچ مشکلی ندارند هم در کنار شما حضور دارند و تصمیم گرفته‌اند که به جای تحمل مشکلات و رنج‌ها، آن‌ها را حل کنند و از زندگی لذت ببرند.
