دستگاه بارکدخوان ابزاری است که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای افزایش سرعت و افزایش دقت در هنگام ثبت فاکتور به کار می‌رود. استفاده از بارکدخوان برای کاربردهای دیگری مانند انبارگردانی، کاربردهای اداری و آموزش و بسیاری کاربردهای دیگر متداول است.
استفاده از بارکد روی محصولات و همچنین روی فرم‌ها و اسناد چاپی، امکان ردگیری ماشینی آن‌ها را فراهم می‌کند. بارکدخوان ابزاری است که میله‌های نواری سیاه‌رنگ چاپ شده روی محصولات یا روی فرم‌های چاپی یا اسناد اداری را به کدهای قابل درک برای سیستم تبدیل می‌کند.
بارکدخوان‌ها اغلب با تاباندن اشعه‌ی لیزر به محل چاپ بارکد، تصویری از آن تهیه می‌کنند و سپس با استفاده از پردازش تصویر، بارکد را تجزیه و تحلیل می‌کنند.
چاپ بارکد روی محصولات یا روی اسناد، نیاز به تایپ کد محصول یا کد سند یا هر گونه اطلاعات دیگر توسط اپراتور را از بین می‌برد. برای مثال فیش‌های خدماتی مانند آب و برق و گاز و تلفن دارای بارکدهایی هستند که با کمک دستگاه بارکدخوان می‌توان این کدها را بازخوانی کرد و در کسری از ثانیه و بدون خطا، اطلاعات فیش مورد نظر توسط سیستم قابل شناسایی خواهد بود.
انتخاب و خرید دستگاه بارکدخوان برای کاربردهای مختلف نیازمند توجه به عوامل مختلفی مانند فاصله مجاز بارکد با دستگاه، دقت دستگاه، فرمت‌های بارکد قابل پذیرش، سرعت پردازش، دقت دستگاه و ارزان یا گران قیمت بودن آن وابسته است.
برخی از انواع بارکدخوان به صورت خودکار یا اتوماتیک عمل می‌کنند و برخی دیگر، با فشردن یک دکمه عمل بررسی بارکد را انجام می‌ٔدهند. در هنگام خرید بارکدخوان تعیین نیاز و انتخاب وسیله‌ای که بتواند این نیازها را به خوبی برآورده کند، پر اهمیت است.
از جمله سایر عواملی که می‌تواند برای انتخاب یک بارکدخوان ارزان مورد توجه قرار گیرد، وزن دستگاه است. در استفاده‌های طولانی مدت، وزن هر چه کمتر دستگاه سبب کاهش خستگی اپراتور خواهد شد.
برخی از انواع بارکدخوان دارای سیم هستند و با پورت‌های متداول مانند USB یا کارت شبکه به سیستم متصل می‌شوند. برخی از انواع پیشرفته‌تر نیز وجود دارند که ارتباط بدون سیم با سیستم برقرار می‌کنند. در نتیجه حمل و نقل آن‌ها آسان‌تر است و در کاربردهایی مانند انبارگردانی قابلیت استفاده بهتری دارند.
