بسیاری از سازمانها و نهادها و احزاب برای تصمیمگیری از خرد جمعی استفاده میکنند و به همین دلیل دارای مدیرعامل یا رئیس نیستند که بتواند به تنهایی تصمیمگیری کند یا نظر خود را بر نظر دیگران برتری بدهد.
در چنین سازمانها و نهادهایی که پست ریاست دارای مفهوم و کاربرد نیست، معمولا پست دبیر یا دبیرکل نقشهای هماهنگی و مدیریت داخلی سازمان را برعهده میگیرد. دبیر و دبیرکل در زبان انگلیسی با عبارت Secretary شناخته میشود که معنی «منشی» دارد.
دبیر و دبیرکل
تعریف دقیقی برای دبیر و دبیرکل وجود ندارد. به طور معمول دبیرکل برای سازمانهای بزرگتر و برای پستهایی با اختیارات بیشتر تعریف میشود و دبیر برای سازمانهای کوچکتر و با اختیارات کمتر در نظر گرفته میشود.
در هر صورت فهرست مسئولیتها و اختیارات دبیر و دبیرکل میبایست در هر سازمان به طور خاص تعریف شده باشد.
تفاوت دبیرکل و رئیس
ریاست معمولا دارای اختیارات و مسئولیتهای زیادی است و در بسیاری موارد میتواند به تنهایی تصمیماتی بگیرد و دستوراتی صادر کند ولی دبیر و دبیرکل معمولا قدرت تصمیمگیری زیادی ندارند و تصمیمهای گرفته شده بر اساس خرد جمعی را ابلاغ و اجرا میکنند. همچنین هماهنگیهای لازم برای فعالیتهای سازمان را به انجام میرسانند.
چند نمونه از سازمانها و نهادهایی که دبیر یا دبیر کل دارند
- دبیر کل سازمان ملل
- دبیر کل جمعیت هلال احمر
- دبیر کل فدراسیون فوتبال
- دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی
- دبیر کل ناتو
- دبیر شورای نگهبان قانون اساسی
- دبیر سازمان لیگ
